Dokument „Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014 – 2020” (zwany dalej „Wytycznymi”) wprowadza szereg zmian w zakresie wydatkowania przez beneficjentów środków unijnych.

Jedna z zmian dotyczy stosowania przez jednostki publiczne tzw. zasady konkurencyjności. Dotychczas ta zasada obowiązywała wyłącznie beneficjentów prywatnych (fundacje, stowarzyszenia, przedsiębiorców, itp.). Na kanwie nowych uregulować do stosowania zasady konkurencyjności zostały zobligowane również jednostki sektora finansów publicznych.

Co wprowadzenie tego rozwiązania oznacza tak naprawdę dla jednostek publicznych?

Przede wszystkim, zgodnie z Wytycznymi przy udzielaniu zamówień publicznych (współfinansowanych ze środków UE) o wartości powyżej 50.000,00 zł netto, a do równowartości kwoty 30.000,00 euro (tj. 126.747,00 zł netto) jednostki publiczne zobowiązane są stosować zasadę konkurencyjności.

W celu spełnienia zasady konkurencyjności należy upublicznić zapytanie ofertowe na stronie internetowej wskazanej w komunikacie ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego (strona internetowa dostępna pod adresem: bazakonkurencyjnosci.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz www.konkurencyjnosc.gov.pl). Wytyczne dopuszczają również możliwość publikowania przez zamawiającego zapytania ofertowego na innej niż wskazanej powyżej stronie internetowej przeznaczonej do umieszczania zapytań ofertowych – co jednak ważne, Wytyczne nie precyzują, o jaką stronę chodzi. Czy ma to być oficjalna strona internetowa zamawiającego, czy może inna strona, przeznaczona wyłącznie do publikowania zapytań ofertowych, czy ogłoszeń.

Jak stanowią Wytyczne zasadę konkurencyjności uznaje się za spełnioną również w sytuacji, gdy postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzane jest na zasadach i w trybach określonych w Ustawie, z tym zastrzeżeniem, że zamawiający stosować będzie podstawowe tryby udzielania zamówień, tj. przetarg nieograniczony lub przetarg ograniczony.

Z racji tego, że zasada konkurencyjności jest pewnego rodzaju procedurą, postępowania prowadzone w ramach tej zasady muszą przebiegać według ściśle określonych reguł. Jednym z wymogów jest ujęcie w zapytaniu ofertowym określonych elementów, takich jak: opis przedmiotu zamówienia, warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania (jeżeli zamawiający ustanawia warunki), kryteria oceny ofert, informacja o wagach punktowych lub procentowych przypisanych do poszczególnych kryteriów oceny ofert, opis sposobu przyznawania punktacji za spełnienie danego kryterium oceny ofert, termin składania ofert, określenie warunków zmian umowy zawartej w wyniku przeprowadzonego postępowania (jeżeli zamawiający przewiduje możliwość takiej zmiany).

Zamawiający po przeprowadzeniu postępowania wybiera najkorzystniejszą ofertę spośród złożonych ofert spełniających warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w oparciu o ustalone w zapytaniu ofertowym kryteria oceny. Informację o wyniku postępowania umieszcza się na powszechnie dostępnej stronie internetowej, przy czym w przypadku zamieszczenia zapytania na stronie wskazanej w komunikacie ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego informację o wyniku postępowania umieszcza się na tej stronie. Informację o wyniku postępowania zamawiający wysyła również do każdego wykonawcy, który złożył ofertę (w wybranej przez siebie formie). Informacja o wyniku postępowania zawiera co najmniej nazwę wybranego wykonawcy.

Wybór oferty jest dokumentowany protokołem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Po przeprowadzeniu postępowania beneficjent zawiera umowę o udzielenie zamówienia. Dla udokumentowania zawarcia umowy z wykonawcą i sporządzenia protokołu z postępowania konieczna jest forma pisemna – pozostałe czynności w postępowaniu nie wymagają formy pisemnej (inaczej niż w ustawie prawo zamówień publicznych).

W przypadku gdy wykonawca odstąpi od podpisania umowy z zamawiającym, możliwe jest podpisanie umowy z kolejnym wykonawcą, który uzyskał kolejną najwyższą ilość punktów. Natomiast, w przypadku gdy pomimo właściwego upublicznienia zapytania ofertowego:

• wpłynie tylko jedna oferta niepodlegająca odrzuceniu – uznaje się zasadę konkurencyjności za spełnioną;
• nie wpłynie żadna oferta – dopuszcza się zawarcie umowy z wykonawcą wybranym bez zachowania procedury.

Jak wynika z powyższego, w nowym okresie programowania wydatkowanie środków unijnych dla jednostek publicznych jest obwarowane dodatkowymi wymaganiami, co z jednej strony stanowić będzie niewątpliwe utrudnienie dla beneficjentów publicznych, którzy do tej pory nie mieli do czynienia z zasadą konkurencyjności, z drugiej jednak strony uszczelniony zostanie system wydatkowania środków unijnych.