W związku z przyjęciem w dniu 26 lutego 2014 r. dwóch nowych dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady, tj.: 1) 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych (nowa dyrektywa klasyczna); 2) 2014/25/UE w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (nowa dyrektywa sektorowa), do dnia 18 kwietnia 2016 r. polski ustawodawca zobowiązany był do implementowania ich do krajowego porządku prawnego. Wiemy już, że w tym terminie nowelizacja ustawy z dnia 20 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą”) nie zostanie uchwalona.
Oczywiście planowana nowelizacja prawa zamówień publicznych zawiera szereg zmian, nowych instytucji i nieznanych dotychczas rozwiązań. W tym miejscu jednak chciałbym pochylić się nad jednym zagadnieniem – mianowicie nowelizacja przewiduje wprowadzenie dla jednostek sektora finansów publicznych oraz państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, jak również ich związków (podmioty określone w art. 3 ust. 1 pkt. 1 i 2 Ustawy) obowiązek sporządzenia planu postępowań o udzielenie zamówień publicznych.
Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 13 a ust. 1 Ustawy zamawiający, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 Ustawy, oraz ich związki, niezwłocznie po przyjęciu budżetu lub planu finansowego przez uprawniony organ, sporządzają plany postępowań o udzielenie zamówień publicznych, jakie przewidują przeprowadzić w najbliższym roku finansowym oraz zamieszczają je na stronie internetowej.
Plan postępowań o udzielenie zamówień zawiera w szczególności informacje dotyczące:
1) przedmiotu zamówienia;
2) rodzaju zamówienia według podziału na zamówienia na roboty budowlane, dostawy lub usługi;
3) przewidywanego trybu lub innej procedury udzielenia zamówienia;
4) orientacyjnej wartości zamówienia;
5) przewidywanego terminu wszczęcia postępowania w ujęciu kwartalnym lub miesięcznym.
Zamawiający, inni niż wymienieni powyżej (tj. zamawiający, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 Ustawy), mogą zamieszczać na stronie internetowej plany postępowań o udzielenie zamówień publicznych, lecz nie mają takiego obowiązku.
Wprowadzenie obowiązkowego planu zamówień publicznych należy ocenić jako pozytywne rozwiązanie z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze, dzięki takiemu planowi zamieszczanemu na stronie internetowej zamawiającego wykonawcy uzyskają wiedzę na temat interesujących ich zamówieniach. W dotychczasowej praktyce rzadko kiedy jednostki publiczne dzieliły się z przedsiębiorcami swoimi planami co do terminu i sposobu udzielenie zamówienia publicznego. Jedyną możliwością uzyskania przez wykonawców informacji o planach zamawiającego był wniosek o udostępnienie informacji publicznej (choć nie zawsze wykonawcy uzyskiwali satysfakcjonujące ich informacje). Powyższe rozwiązanie umożliwi wykonawcom uzyskanie w szczególności informacji na temat tego, kiedy zostanie wszczęte postępowanie, jaka jest jego szacunkowa wartość i w jakim trybie / procedurze zamawiający zamierza udzielić tego zamówienia.
Po drugie, dzięki obowiązkowi sporządzania planu zamówień na dany rok zamawiający w końcu będą dysponować pełną wiedzą na temat wartości poszczególnych zadań inwestycyjnych, a także w dużo większym stopniu eliminować będą zagrożenie naruszenia przepisów Ustawy poprzez niewłaściwe szacowanie wartości zamówienia. Plan zamówień publicznych pozwoli zamawiającym na ocenę, jeszcze przed wszczęciem jakiegokolwiek postępowania, czy planowane zadania nie stanowią zamówień tego samego rodzaju, co z kolei determinuje konieczność stosowania właściwej procedury – w zależności od wartości zamówienia w ramach zamówień podprogowych, a w przypadku obowiązku stosowania Ustawy przepisów dla zamówień o wartości niższej albo równej lub przekraczającej tzw. progi unijne.
W związku z wejściem w życie niniejszego przepisu pojawia się natomiast pytanie – kiedy plan zamówień publicznych ma zostać wprowadzony? Z brzmienia ww. przepisu wynika, że ma być on wprowadzony niezwłocznie po przyjęciu budżetu lub planu finansowego jednostki. Skoro zatem jednostka ma już uchwalony budżet lub plan finansowy, należy przyjąć, iż plan zamówień publicznych powinien zostać wprowadzony niezwłocznie po wejściu w życie znowelizowanych przepisów Ustawy.
W tym miejscu pragnę przypomnieć, iż w ramach programu E – Publiczny Doradca moduł do planowania zamówień i dokonywania wydatków został wprowadzony już w grudniu 2015 roku. Dlatego też wszystkie zainteresowane jednostki będą mogły skorzystać z naszych rozwiązań, które w pełni odpowiadają wymaganiom ustawowym, tak aby zaraz po wejściu w życie znowelizowanych przepisów stosować wymagany plan zamówień publicznych.
Paweł Sendrowski
Radca prawny, wspólnik zarządzający w kancelarii Wielkopolska Grupa Prawnicza,
współtwórca programu E-Publiczny Doradca