Ustawa z dnia 11 września 2019r. Prawo zamówień publicznych ( nowa ustawa Pzp) odmiennie do aktualnego stanu prawnego nie wprowadza obowiązku żądania wadium w postępowaniach o wartości równej lub wyższej od progów unijnych, tym samym zgodnie z treścią art. 97. 1. zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium określając kwotę wadium w wysokości nie większej niż 3% wartości zamówienia.
Nowa ustawa Pzp definiuj także katalog form w jakich wadium może być wnoszone według wyboru wykonawcy. Wadium może zostać wniesione w jednej lub kilku następujących formach:
1) pieniądzu;
2) gwarancjach bankowych;
3) gwarancjach ubezpieczeniowych;
4) poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2019 r. poz. 310, 836 i 1572).
Tym samym wadium wnoszone w pieniądzu wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego zaś zamawiający przechowuje wadium wniesione w formie pieniężnej na rachunku bankowym.
Natomiast w przypadku jeżeli wadium jest wnoszone w formie gwarancji lub poręczenia, wykonawca przekazuje zamawiającemu oryginał gwarancji lub poręczenia, w postaci elektronicznej.
Rozwiązanie to jest na tyle istotne ponieważ postępowania o wartości przekraczającej 130 tys. złotych prowadzone będą przez zamawiających wyłącznie w formie elektronicznej. W związku z powyższym akceptowalna będzie wyłącznie forma elektroniczna dokumentu wadialnego lub wpłata przelewem na konto zamawiającego.
Nowa ustawa Pzp wprowadza w przypadku zwrotu wadium nową konstrukcje wskazując termin ostateczny jego zwrotu , ponieważ na dzień dzisiejszy przepis nie precyzuje daty zwrotu wadium w ostateczności wykonawcy obligując zamawiającego jedynie do niezwłocznego działania w tym zakresie. Zgodnie z art. 98 ust.1 nowej ustawy Pzp zamawiający zwraca wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia wystąpienia jednej z okoliczności:
1) upływu terminu związania ofertą;
2) zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego;
3) unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, z wyjątkiem sytuacji gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia.
Kolejnym rozwiązaniem, wprowadzającym zupełnie nowa koncepcję do systemu zamówień publicznych jest zwrot wadium na wiosek wykonawcy w określonych okolicznościach.
Tak więc , zamawiający, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku zwraca wadium wykonawcy:
1) który wycofał ofertę przed upływem terminu składania ofert;
2) którego oferta została odrzucona;
3) po wyborze najkorzystniejszej oferty, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza;
4) po unieważnieniu postępowania, w przypadku gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia.
Tym samym złożenie wniosku o zwrot wadium, powoduje rozwiązanie stosunku prawnego z wykonawcą wraz z utratą przez niego prawa do korzystania ze środków ochrony prawnej, co oznacza iż wykonawca praktycznie wyzbywa się uprawnień do złożenia skutecznie odwołania.
Zamawiający zwraca wadium wniesione w pieniądzu wraz z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszty prowadzenia rachunku bankowego oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy wskazany przez wykonawcę.
Natomiast wadium wniesione w innej formie niż w pieniądzu zamawiający zwraca poprzez złożenie gwarantowi lub poręczycielowi oświadczenia o zwolnieniu wadium.
Nowa ustawa Pzp definiuje także przesłanki zatrzymania wadium, które w pełni korespondują z aktualna regulacją. Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, a w przypadku wadium wniesionego w formie gwarancji lub poręczenia, występuje odpowiednio do gwaranta lub poręczyciela z żądaniem zapłaty wadium, jeżeli:
1) wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 107 ust. 2 lub art. 128 ust. 1, z przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył podmiotowych środków dowodowych lub przedmiotowych środków dowodowych potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 57 lub art. 106 ust. 1, oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, innych dokumentów lub oświadczeń lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 3, co spowodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez wykonawcę jako najkorzystniejszej;
2) wykonawca, którego oferta została wybrana:
a) odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie,
b) nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy;
3) zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, którego oferta została wybrana.
