Wadium wnoszone w formie pieniężnej

Wadium to jedna z najistotniejszych instytucji Prawa zamówień publicznych, a pieniężna forma jego wnoszenia występuje w praktyce jako najbardziej popularna w obrocie gospodarczym. Warto zatem w sposób niebudzący wątpliwości poruszać się po prawnych zagadnieniach związanych z wnoszeniem wadium w formie pieniężnej. Dotyczy to w równej mierze podmiotów zamawiających jak i wykonawców wnoszących wadium
w postępowaniach, przedmiotem których jest udzielenie zamówienia publicznego.

Przepisy regulujące przedmiotowe zagadnienie tylko na pozór wydają się być jednoznaczne i proste w zastosowaniu. Wszakże całe zagadnienie zostało uregulowane w jednym krótkim przepisie – art.  45 ust. 7 pzp.
W praktyce bowiem występuje wiele złożonych sytuacji, w których rozstrzygnięcie co do prawidłowości wniesienia wadium nie jest łatwe. Niniejszy komentarz, w szerokim zakresie nawiązujący również do orzecznictwa sądowego i administracyjnego, ma pomóc w rozstrzyganiu problematycznych zagadnień, które w toku toczących się postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, najczęściej dotykają następujących spraw:

1. wniesienie wadium pieniężnego w sposób innych niż poprzez przekazanie środków pieniężnych,
2. wpłata środków pieniężnych w sposób inny niż przelewem na rachunek bankowy wskazany przez Zamawiającego,
3. wpłata środków pieniężnych przeznaczonych na wadium w ratach,
4. wpłata środków pieniężnych przez podmiot (podmioty) niebędący wykonawcą,
5. wpłata środków z naruszeniem terminu,
6. wpłata środków w wysokości mniejszej niż określona przez Zamawiającego,
7. brak dołączenia przez wykonawcę do oferty dowodu wniesienia wadium w formie pieniężnej.

1. Wniesienie wadium pieniężnego w sposób innych niż poprzez przekazanie środków pieniężnych.

W praktyce z tego rodzaju sytuacją będziemy mieli do czynienia, jeżeli wykonawca będzie chciał wnieść wadium np. w postaci czeku lub weksla, bądź też z wykorzystaniem instytucji potrącenia. Należy jednoznacznie
i definitywnie stwierdzić, że jest to niedopuszczalne w świetle przepisów pzp, które w zakresie form wnoszenia wadium posługują się katalogiem zamkniętym. Potwierdzenia w tym zakresie dostarcza nam także orzecznictwo. Przykładowo w wyroku KIO z dnia 17 października 2013 r. (KIO 2362/13), przedstawiono następujące wnioski:

1. Zamawiającemu nie służy uprawnienie do wskazywania dozwolonych i aprobowanych przezeń form wadium, p.z.p. przewiduje bowiem zamknięty katalog form, w jakich może być wniesione wadium
w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

2. Wadium nie może być wniesione w szczególności w papierach wartościowych – akcjach, obligacjach, czekach czy innych. Nie może także wykonawca dokonać potrącenia istniejącej wierzytelności względem zamawiającego, gdyż p.z.p. takiej możliwości (wniesienia wadium wskutek potrącenia) nie przewiduje.

3. Wadium jest szczególną formą zabezpieczenia, do którego nie mogą mieć zastosowania przepisy k.c.
o potrąceniu (art. 498-505 k.c.). Wadium nie jest należnością, którą można potrącić, nie jest też wierzytelnością, której zamawiający może dochodzić sądownie, jak i nie ma ono charakteru realnego.

4. Wyboru formy wadium dokonuje wykonawca. Niemniej jednak może on dokonywać dowolnych kombinacji form wyłącznie dozwolonymi formami (taką formą nie jest natomiast potrącenie) i różne części wadium wpłacić
w sposób odmienny.