Zgodnie z definicją Słownika języka polskiego PWN wizja lokalna to urzędowe oględziny terenu, lokalu itp. dla zbadania okoliczności przestępstwa lub stwierdzenia czegoś. Wizja lokalna znajduje także zastosowanie w systemie zamówień publicznych co reguluje szczególe art. 9a ust.2 Pzp. Powyższy zapis ma wpływ na wyznaczenie terminu składania ofert przez zamawiającego w sytuacji, w której oferty mogą zostać złożone jedynie po odbyciu przez wykonawcę wizji lokalnej albo po sprawdzeniu przez wykonawcę dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia.
W tym wypadku zamawiający wyznacza termin składania ofert uwzględniając czas niezbędny do zapoznania się przez wykonawców z informacjami koniecznymi do przygotowania oferty, z tym że terminy te muszą być dłuższe od minimalnych terminów składania ofert określonych w Pzp .
W zamówieniach na roboty budowlane, wizja lokalna jest uzasadniona w przypadku robót budowlanych wykonywanych na terenie budowy o warunkach niestandardowych, których poznanie umożliwi wykonawcom nie tylko podjęcie racjonalnej decyzji o ubieganiu się o udzielenie zamówienia, ale także umożliwi wycenę oferty z uwzględnieniem warunków realizacji zamówienia.
Co istotne w aktualnym stanie prawnym zamawiający nie może odrzucić oferty wykonawcy, który nie uczestniczył w wizji lokalnej ani też wykluczyć takiego wykonawcę z postepowania. Część zamawiających interpretuje przepis art. 9a ust.2 Pzp w sposób niedozwolony wskazując bezpośrednio na skuteczność złożenia oferty w postępowaniu od uczestnictwa w wizji lokalnej. Zamawiający nie może żądać od wykonawców złożenia oświadczenia o odbyciu wizji lokalnej.
Użyte przez ustawodawcę w art. 9a ust. 2 Pzp sformułowanie „w przypadku gdy oferty mogą zostać złożone jedynie po odbyciu przez wykonawcę wizji lokalnej” oznacza sytuację, gdy ze względu na złożoność i specyfikę przedmiotu zamówienia publicznego oraz warunków realizacji zamówienia, zamawiający podejmie decyzję o konieczności odbycia wizji lokalnej przed złożeniem ofert, termin składania ofert musi być dłuższy od minimalnego terminu składania ofert określonego w Pzp.
Wizja lokalna może co najwyżej mieć charakter pomocniczy dla wykonawców, którzy na tej podstawie mogą samodzielnie ustalić stan faktyczny terenu budowy, miejsca dostawy, montażu lub świadczenia usług.
Ustawa Pzp nie statuuje wizji lokalnej ani jako warunku udziału w postępowaniu, ani jako elementu opisu przedmiotu zamówienia, który powinien zostać przygotowany przez zamawiającego z należytą starannością.
Zamawiający nie może przerzucić na wykonawców obowiązku uszczegółowienia opisu przedmiotu zamówienia po odbyciu i lokalnej. Wizja lokalna nie może bowiem zastępować opisu przedmiotu zamówienia dokonywanego przez zamawiającego zgodnie z art. 29-31 Pzp (zob. wyrok z dnia 26 stycznia 2016 r., KIO 36/16, KIO 37/16, KIO 38/16).
Wizja lokalna nie może być tym samym uzupełnieniem informacji o opisie przedmiotu zamówienia zaś umożliwienie wykonawcom dokonanie wizji lokalnej nie sposób uznać jako uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia.
Ze względu na zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, wszyscy wykonawcy, którzy ubiegają się o udzielenie zamówienia muszą dysponować takim samym czasem na przygotowanie i złożenie oferty oraz na zgłoszenie zamawiającemu chęci odbycia wizji lokalnej. Również warunki odbycia wizji lokalnej muszą być takie same lub zbliżone dla wszystkich wykonawców. I tutaj na zamawiającym spoczywa obowiązek przeprowadzenia wizji lokalnej w taki sposób aby nie doszło do naruszenia zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji, co może mieć miejsce w przypadku przekazania wyłącznie uczestnikom wizji lokalnej szeregu istotnych informacji mających wpływ na sporządzenie oferty przetargowej a jednak nie ujętych w opisie przedmiotu zamówienia.
Tym samym wizji lokalnej nie należy utożsamiać z zebraniem wszystkich wykonawców w celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, o którym mowa w art. 38 ust. 3-3a Pzp. W warunkach odbycia wizji lokalnej, zamieszczonych w treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zamawiający może natomiast przewidzieć możliwość zgłaszania w toku wizji pytań o wyjaśnienie, np. określonych w specyfikacji warunków wykonywania robót budowlanych oraz odpowiedzi na nie, bez wskazywania źródeł zapytań, a także udostępnienia takiej informacji, na stronie internetowej, na której została udostępniona specyfikacja.
W praktyce przyjął się także pogląd, iż w zamówieniach na roboty budowlane, w przypadku przyjęcia wynagrodzenia ryczałtowego, wizja lokalna nie jest konieczna, ponieważ wynagrodzenie ryczałtowe jest niezależne od rzeczywistego rozmiaru lub kosztów prac i polega na umówieniu z góry wysokości wynagrodzenia za roboty budowlane, co istotne ustawodawca chociażby w art. 9a ust. 2 Pzp nie uzależnia odbycia wizji lokalnej od przyjętej formy wynagrodzenia za roboty budowlane.