W przypadku wpływu (lub potencjalnego wpływu) wystąpienia COVID-19 na realizację umowy zmiana umowy o zamówienie publiczne jest przede wszystkim skutkiem zastosowania się przez strony umowy do obowiązków zawartych w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 poz. 374), dalej ustawa o COVID-19.
Zmiana umowy o zamówienie publiczne jest wyjątkiem od generalnej reguły trwałości umowy o zamówienie publiczne. Dlatego też do zmiany umowy o zamówienie publicznej konieczne jest spełnienie ściśle określonych warunków.
Przepisy ustawy o COVID-19 z jednej strony wprost wskazują na zastosowanie art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), dalej p.z.p., jednakże z drugiej nakładają na strony umowy szereg dodatkowych obowiązków w celu właśnie udokumentowania wystąpienia przesłanek, o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 p.z.p.
Zgodnie z art. 15r ust. 1 ustawy o COVID-19, strony umowy w sprawie zamówienia publicznego mają obowiązek wzajemnie się informować o tym w jaki sposób wystąpienie COVID-19 wpływa lub może wpłynąć na realizację umowy o zamówienie publiczne. Jednocześnie należy podkreślić, że nie w każdej sytuacji wystąpienie COVID- 19 wpływa na realizację umowy. Każdą taką sytuację należy analizować indywidualnie. Dodatkowo każda ze stron umowy może żądać przedstawienia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego.
W odpowiedzi na przekazane informacje strona, która otrzymała informacje w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania, ma obowiązek przekazania drugiej stronie swojego stanowisko, wraz z uzasadnieniem, odnośnie wpływu okoliczności wystąpienia lub możliwości wystąpienia COVID-19 na należyte wykonanie umowy o zamówienie publiczne.
Ostatecznie, zgodnie z art. 15r ust. 4 ustawy o COVID-19, kiedy Zamawiający stwierdzi, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 wpływają na należyte wykonanie umowy o zamówienie publiczne, w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 p.z.p.
Podsumowując, o ile przepisy prawa nie zabraniają wnioskować wykonawcy o zmianę umowy, to w omawianym przypadku konieczność zmiany umowy jest skutkiem właściwego zastosowania się przez strony umowy o zamówienie publiczne do zapisów art. 15r ustawy o COVID-19.