Art. 6 ustawy o COVID-19 może znaleźć zastosowanie również do zamówień publicznych, których przedmiotem są dostawy sprzętu IT, czy też usługi z zakresu IT. Pracodawcy (w tym podmioty publiczne) na podstawie art. 3 ustawy o COVID-19 polecają swoim pracownikom wykonywanie pracy poza miejscem jej stałego wykonywania (polecenie wykonywania pracy zdalnej). Co prawda obserwuje się powolny powrót do pracy w miejscu jej faktycznego wykonywania, jednak część pracowników nadal wykonuje ja w miejscu zamieszkania. Należy także liczyć się ze stanem powrotu do lockdown. W wielu wypadkach jest to wymuszona niezbędna komunikacja między pracodawcą a pracownikiem. Realizacja nauczania dzieci i młodzieży także została ograniczona do prowadzenia zajęć online. Podkreślić jednak należy, że wyłączenie to nie jest „automatyczne„.
W każdym przypadku konieczne jest ustalenie, czy w stanie faktycznym konkretnej sprawy zaistniały omówione w poprzednim blogu przesłanki zastosowania przepisu art. 6 ustawy o COVID-19. Celem uporządkowania właściwej realizacji zamówień publicznych w dobie stanu pandemii na całym świecie, Komisja Europejska wydała Komunikat wyjaśniający Komisji UE, tj. Wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie stosowania ram dotyczących zamówień publicznych w sytuacji nadzwyczajnej związanej z kryzysem wywołanym epidemią COVID-19 (2020/C 108 I/01) – „W celu skuteczniejszego ukierunkowania swojej pomocy w obliczu obecnej sytuacji nadzwyczajnej w niniejszych wytycznych Komisja wyjaśnia, jakie możliwości i elastyczność są dostępne w oparciu o unijne ramy dotyczące zamówień publicznych na dostawy, usługi i roboty budowlane niezbędne, aby stawić czoła kryzysowi„. Komisja Europejska prezentuje możliwości, które są już zawarte w obecnie obowiązujących normach prawa unijnego właściwego w obszarze zamówień publicznych. Komunikat nie tworzy żadnych nowych rozwiązań czy instytucji, lecz pokazuje prawidłowe stosowanie rozwiązań już obecnych. Komisja dalej wskazuje: „Niniejsze wytyczne przedstawiają możliwości, jakie nabywcy publiczni (instytucje zamawiające) mają w zakresie szybkiego nabycia dostaw i usług pierwszej potrzeby, a także – w razie potrzeby – dodatkowej infrastruktury. Europejskie przepisy dotyczące zamówień publicznych dostarczają wszystkich narzędzi niezbędnych do zaspokojenia tych potrzeb zgodnie z przepisami dyrektywy„. Wprowadzając rozważania na temat bezrefleksyjnego realizowania zamówień publicznych poza ustawą Pzp, usiłuję uzmysłowić wielu zamawiającym, ale także wykonawcom, iż powinni brać pod uwagę skutki takich działań. Należy unikać nadinterpretacji wyłączenia stosowania ustawy Pzp w dobie epidemicznej. Przepisy Prawa zamówień publicznych przewidują szereg rozwiązań, które umożliwiają przyspieszenie pilnych zamówień w określonym sytuacjach. I tak, mamy procedurę przyspieszoną.
Po pierwsze, wskazuje na możliwość skrócenia terminów dotyczących procedur udzielania zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego w postępowaniach powyżej progu unijnego, należycie uzasadniając stan pilnej konieczności.
O ile nie ma wątpliwości, że stan pandemii jest stanem pilnej konieczności w zakresie zamówień koniecznych do jej przeciwdziałania, o tyle nie wydaje się, aby proponowane skrócenie terminów było zawsze rozwiązaniem najbardziej optymalnym z perspektywy zapewnienia pilności dostaw, biorąc pod uwagę zwiększony popyt, występujące zakłócenia łańcucha dostaw oraz trudności administracyjne.
Przy zamówieniach pilnych, wręcz natychmiastowych, Komisja zauważa też mankament i podkreśla, że: „Procedury ze skróconymi terminami służą zaspokojeniu (…) potrzeb w perspektywie średniookresowej (…)”. Natomiast możliwość zaspokojenia pilnych potrzeb daje zastosowanie negocjacji bez uprzedniej publikacji.
Negocjacje bez ogłoszenia i zamówienie z wolnej ręki
Po drugie, Komisja Europejska wskazuje na możliwość stosowania procedury negocjacyjnej bez uprzedniej publikacji czyli, odnosząc się do naszej ustawy, będzie to udzielenie zamówienia publicznego w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki.
Korzystanie z tej procedury ma charakter wyjątkowy. Przy czym Komunikat wskazuje, że wydarzenia związane z COVID-19:
„(…) a zwłaszcza ich konkretny rozwój, należy uznać za niemożliwe do przewidzenia przez jakąkolwiek instytucję zamawiającą. Szczególne potrzeby szpitali i innych instytucji opieki zdrowotnej
w zakresie zapewnienia leczenia, sprzętu ochrony osobiste, respiratorów, dodatkowych łóżek oraz dodatkowej intensywnej terapii i infrastruktury szpitalnej, w tym wszelkich urządzeń technicznych,
nie mogły z pewnością zostać przewidziane i zaplanowane z wyprzedzeniem, a zatem stanowią dla instytucji zamawiających niemożliwe do przewidzenia wydarzenie„.
Komisja Europejska uznaje za spełnioną przesłankę „wyjątkowo pilnej konieczności uniemożliwiającej zachowanie ogólnych terminów” w przypadku zaspokojenia natychmiastowych potrzeb szpitali i instytucji opieki zdrowotnej.
Ocenę tego, czy zastosowanie procedur konkurencyjnych ze skróconymi terminami jest niemożliwe, Komunikat pozostawia zamawiającym.
Cdn.
