Wadium wnoszone w formie pieniężnej to jedna z najbardziej popularnych form zabezpieczania oferty. Warto zatem wyjaśnić kilka istotnych aspektów związanych z tą formą.

Przede wszystkim należy wyjść od przepisów ustawy pzp, które regulują tę formę wniesienia wadium. Art. 45 ust. 6 pkt 1 wskazuje na możliwość wnoszenia wadium w pieniądzu. Natomiast ust. 7 tego przepisu precyzuje, że wadium wnoszone w pieniądzu wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego.

Regulacja ustawowa w tym zakresie wydaje się jednoznaczna i jasna, a mianowicie niedopuszczalne jest wnoszenie wadium pieniężnego w inny sposób, niż poprzez jego przelanie na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego. W tym też kierunku zmierza część orzeczeń KIO (por. wyrok
z 13.01.2014r. KIO 2966/13) oraz stanowiska doktryny (por. Dolecki Janusz, Termin związania ofertą
i wadium, Zam.Pub.Dor. 2006/10/45-48).

W praktyce jednak dochodzi do wielu sytuacji, które nie odpowiadają literalnie regulacji ustawowej
i budzą wątpliwości co do ich kwalifikacji przez zamawiających. Najczęściej dotyczy to wpłacenia wadium (oczywiście przed upływem terminu składania ofert) gotówką w kasie zamawiającego oraz wpłacenia wadium gotówką bezpośrednio na rachunek zamawiającego.

Wydaje się, że częściej prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym podkreśla się funkcję wadium i cel jego wnoszenia (zabezpieczenie oferty i tym samym interesu zamawiającego) oraz wskazuje, że prawo zamówień publicznych nie przewiduje sankcji za wpłacenie wadium gotówką wprost na rachunek wskazany przez zamawiającego. Zgodnie z wykształconym w tym zakresie stanowiskiem orzecznictwa, jeśli wymagane na podstawie ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ środki pieniężne były w dyspozycji zamawiającego przed upływem terminu składania ofert na podstawie wpłaty dokonanej w kasie, uznaje się, że wykonawca wniósł wymagane wadium, jego oferta była zabezpieczona, a przez to powinna podlegać dalszej ocenie. Okoliczność, że pieniądze, które zostaną zewidencjonowane na koncie zamawiającego, zostaną przekazane w drodze wpłaty gotówki w kasie lub banku zamawiającego lub przy wykorzystaniu polecenia przelewu, nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia zabezpieczenia interesów zamawiającego, tj. zabezpieczenia oferty wadium. „Istotne jest, (…) iż wadium zostało wniesione w formie, która została dopuszczona na mocy przepisu art. 45 ust. 6 pkt 1 p.z.p. Sposób przekazywania pieniędzy na poczet wadium, określony w art. 45 ust. 7 p.z.p. nie może dyskwalifikować prawidłowości zabezpieczenia oferty (…) nie ma on wpływu na skuteczność zabezpieczenia roszczeń zamawiającego” (por. Wyr. KIO z 11.03.2010 r., KIO/UZP 141/10, LEX nr 639761; wyr. KIO z 14.07.2008 r., KIO/UZP 663/08, LEX nr 443431.).

Na zakończenie warto przypomnieć, że ostatnią dużą nowelizacją ustawy pzp wprowadzono art. 89 ust. 1 pkt 7b, zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium.
W dotychczasowym stanie prawnym sankcją za niewniesienie wadium było wykluczenie wykonawcy
z postępowania. Już w okresie obowiązywania tego przepisu KIO potwierdziła, że kreuje on dla zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty wykonawcy, który nie wniósł wadium lub wniósł je w sposób nieprawidłowy. Oznacza to, że podstawą odrzucenia oferty może być wyłącznie taka sytuacja, w której oferta nie pozostaje zabezpieczona wadium w czasie, w którym wykonawca pozostaje związany ofertą lub też to zabezpieczenie jest niewłaściwe (por. wyrok KIO z 28.12.2016r. KIO 2370/16, LEX nr 2188671).

Należy wszakże wskazać, że wniesienie wadium w sposób wprost wynikający z literalnego brzmienia powołanych przepisów, tj. przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego, powoduje brak możliwości powstania po stronie zamawiającego jakichkolwiek wątpliwości co do prawidłowości wniesienia wadium przez wykonawcę i z tego punktu widzenia jest dla wykonawców po prostu najbezpieczniejsze. 

Mikołaj Maźwa, 
radca prawny, wspólnik Wielkopolskiej Grupy Praniczej